De geschiedenis van Thee (Thee Geschiedenis)

De ware oorsprong van Thee

Het verhaal van de oorsprong van thee is een mengeling van feiten, mythen en is gekleurd door oude concepten van spiritualiteit en filosofie. Volgens een oude legende in China, begon het verhaal van de thee in 2737 voor Christus toen de Chinese keizer Shen Nong, een vaardig heerser en wetenschapper, per ongeluk thee ontdekte. Tijdens het koken van water in de tuin viel een blad van een overhangende wilde thee boom in zijn pot. Tijdens het drinken genoot de Keizer van de ongewone maar heerlijke smaak. Hij voelde zich opgewekt en verfrist. Als wetenschapper dwong deze toevallige gebeurtenis hem tot verder onderzoek van de plant, waarbij hij ontdekte dat deze geneeskrachtige eigenschappen zou hebben. Zo is door een machtig blad (mighty leaf) en toeval het eerste theekopje ontstaan. De Indische geschiedenis weid de ontdekking van thee aan Prince Bodhi-Dharma, een Indiaanse heilige die de Japanse Zen scholen van het Boeddhisme oprichtte. In 520 na Christus verliet hij India om in China het Boeddhisme te gaan verkondigen. Om de Zen principes te bewijzen, beloofde hij om negen jaar te mediteren. Aan het einde gekomen van zijn meditatie inspanningen viel hij in slaap. Wanneer hij ontwaakte was hij zo radeloos dat hij zijn oogleden afsneed. Een thee plant schoot uit de grond waar zijn bebloede oogleden op de grond vielen als bekrachtiging van zijn offer.

De traditionele thee cultuur in China en Japan

Wat de legendes ook mogen zeggen, het opsporen van de originele oorsprong van thee is en blijft zeer moeilijk. Het is mogelijk dat de theeplant zijn oorsprong vindt in Zuidwest China, Tibet en het noorden van India. Chinese handelaars zouden vaak door deze streken gereisd hebben en ontdekten mensen die aan het kauwen waren op bladeren. Uit deze reizen leerden de Chinezen hoe ze thee moeten gebruiken. Vroeger gebruikten mensen thee vooral voor medische doeleinden. Pas in de Tang dynasty (618-907 AD), ook wel aangeduid als de klassieke leeftijd van thee, breidde de consumptie van thee uit en ontpopte zich tot de nationale drank van China. Het opleggen van belastingen door de overheid bewijst dat de thee groeide aan populariteit. In die tijd werden theebladeren tussen bakstenen gelegd, stookten ze een brand tot ze zacht werden en dan pas werden ze toegevoegd aan kokend water. Een boeddhistische monnik, Lu Yu (733-804 na Christus) beschreef de soorten thee, het gebruik, de voorbereiding en de voordelen van het drinken. Wat nog belangrijker is, is dat de geschriften doordrongen waren met het spirituele esthetiek die boeddhistische, taoïstische en confucianistische religieuze denken van die tijd. De thee ceremonie diende als metafoor voor het uitdrukken van de harmonie en eenvoud. Tevens werd deze manier van denken verspreid door heel de wereld. In de Sung dynasty (960-1280 na Christus), beter bekend als de romantische tijd van thee, verwijzen poëzie en artistieke kunsten naar thee in overvloed. Een voorloper van de Japanse theerituelen lijken van Cha No Yu te komen. De meest populaire voorbereidingsmethode van thee was het slijpen van fijne theeblaadjes, die op hun beurt geplet werden door een stenen molen in groen poeder die dan pas aan het warm water werden toegevoegd met bamboe gardes. Tijdens deze periode had de Chinese cultuur een enorme invloed op kunst, politiek en religie in het verre Oosten. Bijgevolg (+/- 9de eeuw) heeft een Japanse boeddhistische monnik , Saicho, thee ingevoerd naar Japan. Tijdens zijn studies in China heeft hij kennisgemaakt met thee en zaden teruggebracht om te laten groeien in zijn klooster. Andere monniken volgend hem naar verloop van tijd en al snel ontsproten kleine theeplantages naar afgelegen kloosters. Vanwege het isolement bloeide de populariteit van thee niet uit tot aan de dertiende eeuw. Op dit moment (ook in China) dronken mensen enkel en alleen thee in poedervorm. Geïnspireerd door de spirituele boeddhistische filosofie van de Japansa theerituelen van Chanoyu.

Het moderne weken van theebladeren in water ontstaat

Pas in de Ming-dynastie (1368-1644) werd thee voorbereid door het laten inweken van bladeren in water zoals het nu is. De bladeren worden gedroogd, opgerold en vervolgens verhit in ijzeren woks. Het brouwen van thee is gewoon het laten inweken van bladeren in heet water. De Chinese overheid greep verder in op de theehandel door het openen van een bureau die thee ruilde voor paarden. Dit werd gedaan aan de grenzen van het land. Van 1644 tot 1911 regeerde de Qing-dynastie en werden de rechten van China op thee afgeschaft, een bewijs hoe belangrijk thee was geworden in het dagelijkse leven en de economie. In de 17de eeuw bracht een Chinese monnik die op reis was in Japan de nieuwe opgerolde vorm van thee mee. Een thee handelaar in Uji vond een Japanse manier van stomen, drogen en het rollen van groene thee tijdens de 18de eeuw.

Thee lokt het westen

Hoewel de Europeanen thee begonnen te importeren in de 17de eeuw, verscheen deze reeds eerder in het Westen. Handelaren, missionarissen en ontdekkingsreizigers reisden heen en weer tussen Europa en Azië en warden blootgesteld aan de ontluikende thee tradities in China en Japan. Rond de 9de eeuw waren er Arabische handelaars die documenten ruilden waar het proces van het koken van bittere thee bladeren opstonden. Later verwees ook Marco Polo (1254-1324) naar thee in zijn reisgeschriften over het Oosten. In de 16de eeuw arriveerde de thee eindelijk in het Westen. Een Portugese missionaris heeft die uiteindelijk naar Europa gebracht terwijl hij met een caravan reisde tussen China en Portugal. Thee werd niet veel verhandelt. Tot enkele Nederlands kooplieden hun oog lieten vallen op dit kostbaar product. In 1610 arriveerden via schepen de eerste leveringen van Japanse en Chinese thee in Europa. Dit werd in kaart gebracht door de Nederlandse Oost-Indische Compagnie. De populariteit van thee verspreiden naar steden als Amsterdam, Parijs en Londen. Maar door zijn hoge prijs beperkte thee zijn verbruik aan Europese koninklijke klassen en aristocraten. Thee drinken, een nieuwigheid op dat moment, kon de rijken een beetje laten proeven van de Oostelijke avonturen tijdens de periode van exploratie en ontdekking.

De geboorte van een Engelse liefdes affaire

De Engelsen waren niet onmiddellijk aangetrokken tot thee. Koffie bleef de favoriete drank en koffiehuizen werden voornamelijk bezocht door mannen. De thee rage kwam langzaam op gang wanneer vrouwen thee drinken begonnen te zien als iets deftigs drinken. In 1657 ging de eerste winkel die thee verkocht open en werd uitgebaat door Thomas Garraway. De winkel verkocht thee ingevoerd door de Nederlanders. De thee populariteit begon zicht te verspreiden en de consumptie steeg in de Londons cafés en koffiehuizen. De drank kreeg verdere legitimiteit wanneer Charles II trouwde met Catharina van Braganza, een Porugese koninklijke, die dol was op thee en introduceerde het concept van thee tijd (thee time) tijdens het eten. Kort daarna werd de Britse East India Company opgericht die begon te concurreren met de Nederlandse handelaren omtrent thee. Het kreeg voor het eerst voet aan de grond bij het oprichten van een theefabriek in Macao (in het oosten).

Een thee monopoly – De Britse East India Company

In het begin van 1700 begon de Company met het monopoliseren van de theehandel met China op een dominante manier. Het bedrijf zou aanzienlijke politieke macht als de keizerlijke arm van Engeland uitoefenen om een rijke en machtige Britse Rijk te creeëren. Dit betrof niet alleen de handel, maar ook het recht om land, direct troepen en Britse wetten te dicteren. Die handel zouden de Britten in de toekomst gebruiken voor winst en politieke macht. Echter door de Amerikaanse en Franse koloniale oorlogen en aanvallen op de Britse East India Company werd hun bevoorrechte positie bedreigd. Het bedrijf begon problemen te krijgen door financiële mismanagement, corruptie en de groeiende theesmokkel operaties.

Theeplantages in India

Ondanks de dominantie van het Vennootschap bleef China de enige bron van thee voor de Westerse vraag. Om onafhankelijk te worden van de Chinese productie zond de Britse East India Company een Engelse Botanicus, Robert Fortune, om op zoek te gaan naar de geheimen om thee te laten groeien. Mits dit een geheime missie was vermomde Robert zicht als een Chinese koopman en reisde hij het hele land door om meer te leren over de landbouw en verwerkingstechnieken. Hij stuurde enkele thee stalen naar England en bracht twee Chinese thee experten mee die een belangrijke rol speelden bij de beplanting en het experimenteren in India. Rond 1823 struikelde een Britse majoor, Robert Bruce, over een inheemse theestruik die groeide in de noordoostelijke regio van Assam, India. Met deze ontdekking maakte de Britse Oost-Indische Compagnie van de gelegenheid gebruik om te experimenteren met het kweken van thee in Assam en Darjeeling (een regio in het noordoosten van India aan de voet van de Himalaya). Het was eerst Dr. Campbell die voor het eerst theezaadjes plantte in zijn tuin en mits dit zo succesvol was begon de regering in 1847 met de ontwikkeling van theeplantages in dit gebied. Dit was het begin van een nieuwe industrie in India en maakte een einde aan afhankelijk van de Chinese geteelde thee. De theeplantages schoten als paddenstoelen uit de grond. Er ontstonden in heel India verschillende plantages. De opkomst van een industriële revolutie was een feit.

Thee in Noord-Amerika

Door de oprichting van New Amsterdam door de Nederlanders in de jaren 1600 werd thee voor het eerst geëxporteerd naar Amerika. New Amsterdam kreeg na de overname van de kolonie een nieuwe naam en heette vanaf toen New York. Thee werd een favoriete drank bij koloniale vrouwen en rijke kolonisten. Een zwaar belaste theehandel bloeide tussen de kolonie en Engeland. Om de financiële problemen de baas te blijven kregen de Engelsen het voor elkaar de Thee Act te sluiten met de kolonisten. Hierdoor konden ze de thee belastingvrij verschepen en met winst verhandelen. Politieke spanningen kwamen tot een climax met de Boston Tea Party, waarbij kolonisten zich verkleedden als Indianen en de thee van de Oost-Indische compagnie in het water dumpten. Deze wet bevat een impuls voor de Amerikaanse strijd voor onafhankelijkheid in 1776. Ondanks dat de Amerikaanse revolutie het vennootschap aan de kant zette, slaagden ze er toch het monopoly van de Engelsen te beëindigen. Dit kwam door de samenwerking van verschillende onafhankelijke kooplieden en Richard Twining die de corrupte praktijken van het bedrijf blootlegden en zo een einde maakten aan de alleenheerschappij van de Engelsen.

Klipper schepen en de Amerikaanse theehandel

Amerikaanse schepen begonnen met de rechtstreekse import van thee uit China in de jaren 1850. Tijdens de val van de compagnie en de verplichting dat alle Engelse kolonies direct moesten verscheept worden vanuit Engeland. Daardoor kregen de klippers al vlug de voorkeur voor het transporteren van thee. Deze gracieuze slanke schepen met drie masten duwden de andere handelsschepen makkelijk langs zij. Gebouwd voor hun snelheid raceten de klippers van de Britten en Amerikanen om ter snelst heen en weer tussen China en Engeland om zo de beste thee te brengen voor de veiling.

Amerikaanse Thee uitvindingen

In de 19de eeuw speelde thee drinken een belangrijke rol in het sociale leven. Van Thee party’s tot middagthee in zowel Engelands als Amerika. Nieuwe tradities begonnen zicht te ontwikkelen en de thee populariteit groeide. Ice Tea is ontstaan in 1904 op het WK Fair in St. Louis, Missouri. Een theekoopman en plantage-eigenaar uit het buitenland had de bezoekers willen voorzien van gratis warme thee. Echter als gevolg van het ongewone warme weer werd dit geen grote hit. Ter bevordering van de verkoop vroeg hij aan een nabijgelegen ijsleverancier om wat ijs. Hij deed wat ijs bij de thee en Amerikaanse ijsthee traditie was geboren. Vandaag de dag bestaat de verkoop van thee uit 80% Ice Tea (Amerikaanse markt). De oorspronkelijke theezakjes waren met de hand gemaakt. Mighty Leaf houd deze traditie in stand door hun ook hun thee volledig artisanaal te vervaardigen. Vandaag de dag is thee ’s werelds meest populaire drank na water. Bij Mighty Leaf zijn we trots te kunnen vasthouden aan deze oude traditie. Onze theezakjes bestaan uit artisanale mengsels van hele bladeren, kruiden en specerijen die te groot zijn voor de gewone theezakjes, daarom produceren wij alleen de beste thee.